شرکت سروش زیست شریف

:: Welcome ::

تعریف و تقسیم بندی پسماند

تعریف مواد زاید جامد:

به کلیه موادی گفته میشود که در اثر فعالیتهای روزمره انسان تولید و وارد محیط زیست می گردد یا به عبارت دیگر به موادی گفته میشود که توسط فعالیتهای انسان در بخشهای صنعتی، تجاری، کشاورزی و شهری تولید میشود.

تقسیم بندی زباله:

الف) زباله های معمولی

ب) زباله های صنعتی

ج) زباله های ویژه

تعریف پسماندها:                                                                                               مواد جامد، مایع وگاز (غیر از فاضلاب ) گفته میشود که بطور مستقیم ویا غیر مستقیم حاصل فعالیتهای انسان بوده واز نطر تولید کننده زائد تلقی میشود.

مدیریت پسماندهای شهری

مدیریت پسماند به عنوان یکی از مهمترین دغدغه های جوامع بشری مطرح می باشد. افزایش روزافزون حجم پسماند ها  از یک سو و تنوع و گوناگون آن ها از سوی دیگر بر پیچیدگی شرایط و نحوه جمع آوری و دفع آن ها می افزاید.پیشرفتهای گسترده  فن آوری وعلوم در زمینه های مختلف شیمی ، فیزیک ، پزشکی و ……  باعث ورود انواع پسماند های  خطرناک حتی در داخل پسماندهای عادی خانگی شده است . . امروزه دیگر سیستم های جمع آوری و دفع سنتی پسماند ها جوابگونبوده و نمی تواند از آلودگی های زیست محیطی  ناشی از انواع پسماند های  شیمایی ، میکربی ، رادیو اکتیو و …جلوگیری کند. تصویب قانون مدیریت پسماندها علیرغم وجود اشکالات در آن ، می تواند بعنوان یکی از گام های مهم در راه ارتقاء وضعیت مدیریت پسماندها در سطح کشور باشد . بر اساس این قانون شهر داری ها در محدوده شهر ها  برای اولین بار قانوناً و رسماً بعنوان ارگان مدیریت کننده پسماند های خانگی شناخته شدند  اگر چه به نظر می رسد که اقدامات شهر داری ها به تنهایی نمی تواند ثمربخش بوده و موارد زیر  در جهت بهبود وضعیت مدیریت مواد زائد جامد در شهر ها بنظرلازم می رسد :

1 ـــ  تغییر الگوی مصرف مردم  از طریق آموزش و فر هنگ سازی و تصویب قوانین مورد نیا ز شامل : خرید و استفاده از اجناس با دوام ، تهیه مواد غذایی باندازه مصرف ، بازیافت و استفاده مجدد، تفکیک در مبداء تولید

2- استفاده از نیروهای متخصص و دارای دیدگاه های بهداشتی و زیست محیطی در مدیریت پسماند (مواد زائد جامد)

3ـ کوشش وجدیت برای تولید بیو کمپوست بجای کمپوست مخلوط از طریق ایجاد سیستم های بازیافت و جداسازی پسماند های خطرناک در مبداء تولید .

4ـ تجهیز ناوگان جمع آوری و حمل و نقل پسماند و استفاده از سیستم های نوین و بهداشتی وتکنولوژی روزآمد

5ـ مکان یابی مناسب براساس معیارهای بهداشتی و آماده سازی و نگهداری محل های دفن پسماند و اجرای کامل تعریف دفن بهداشتی دراین مکان ها

6ـ انجام طرح های پژوهشی و تحقیقاتی و یافتن سیستم های مناسب دفع پسماندباتوجه به موقعیت خاص جعفرافیایی بر ای هریک از مناطق کشور، گسترش شهرهاو افزایش بی رویه جمعیت شهرها ، تغییر الگوی مصرف جوامع و ازدیاد سرسام آور پسماند و همچنین نبود روش های علمی و مدیریتی موثر در امر تولید،جمع آوری و دفع پسماند های شهری این موضوع را به عنوان یکی از معضلات جوامع شهری در کشورهای در حال توسعه در آورده است .بطور کلی از نظر مهندسی بهداشت ، دفع پسماند یک مسئله عادی نبوده بلکه یک مشکل زیست محیطی می باشد ، زیرا دفع غیر بهداشتی آن بطور محسوسی در آلودگی های محیط و گسترش بیماری ها واگیردار و.. نقش اساسی دارد .توده های زشت مواد زائد  ، کانال ها ی روباز پرشده از پسماند ها و آبگذرهای مسدود شده بوسیله آن ها ، خیابان های کثیف و پوشیده از آشغال نشان دهنده آلودگی محیط در بسیاری از شهرها و شهرک ها درکشورهای در حال توسعه می باشند . ساکنین این شهرها در معرض بیماری های منتقله توسط عوامل بیماریزا و انگل های موجود در این مواد زائد ، مزاحمت ها و مخاطرات ناشی از آن قرار دارند .زیان های اقتصادی ناشی از عدم کنترل پسماند در مناطق شهری نیز قابل توجه است . در شهرهای نسبتاً بزرگ روزانه مقادیرقابل توجهی پسماند خانگی تولید می شود که این میزان زباله علاوه بر هزینه های سرسام آور جمع آوری ، حمل و دفع آن حجم عظیمی از مشکلات زیست محیطی نگران کننده ای نظیر آلودگی آب ، هوا ، خاک ،  رشد و تکثیر حشرات ، جوندگان و ناقلین بیماری ها را بدنبال داشته و از جنبه های بهداشتی زیبایی شناختی نیز علاوه بر ایجاد چهره زشت وزیبا برای شهرها ، سلامتی میلیون ها انسان را به مخاطره می اندازد . از اینرو برداشتن گام های مؤثر و اساسی در زمینه مدیریت پسماندها ضروری بوده و می بایستی در رأس برنامه های سازمان های مسئوول و ذیربط قرار داشته باشد . یکی از دلایل مهم نابسامانی وضعیت پسماند ها عدم نگرش جامع به این مسئله می باشد.امروزه مسئله جمع آوری حمل و دفع زباله ها در دنیا بصورت مدیریت پسماندها مطرح گردیده  که از عناصر اصلی تولید ، نگهداری موقت ، جمع آوری حمل و نقل ، دفع و بازیافت تشکیل یافته است و لازم است برای کلیه عناصر برنامه وجود داشته باشد چرا که هر یک از این عناصر متاثر از یکدیگر بوده و پرداختن به یک یا چند عنصر بدون داشتن برنامه برای سایر عوامل سودی نخواهد داشت .

تعریف پسماند( زباله ها)

شما احتمالاً  بسیاری از وسایل ولوازمی که کهنه شده و یاشکسته شده اند ودیگر نیازی به آن ها ندارید را دور می اندازید. اما پسماند های ماتنهاجز کوچکی از خروارها پسماندهایی هستند که همه ساله در سراسر جهان به دور ریخته می شوند. استفاده دوباره از پسماند ها موجب کاهش استفاده از منابع طبیعی می شود. زیرا روزی خواهد آمدکه ذخیره منابع طبیعی به اتمام برسد. بازیافت موجب کاهش آلودگی حاصل از دستگاه های زباله سوز, زباله دانی ها و معادن می گردد در ضمن پسماند کمتری دفن ویاسوزانده شده و همینطور مواد خام کمتری از دل خاک بیرون کشیده می شود.این روش به زیبایی شهرها و اطراف آنها کمک می کند.

انواع پسماند ها

بسیاری ازپسماندها مربوط به کارگاه های ساختمانی, مزارع , کارخانه ها و معادن است که بعضی از آنها بسیار مضر می باشند وباید از محیط زیست دور نگه داشته شوند.

   دفع :  کلیه روشهای ازبین بردن یا کاهش خطرات ناشی از پسماندها از قبیل بازیافت، دفن بهداشتی، زباله سوزی(1)

   پردازش:   کلیه فرآیندهای مکانیکی، شیمیایی ، بیولوژیکی که منجر به تسهیل در عملیات دفع گردد.

     زباله ومواد درحال فساد وتجزیه محل مناسبی برای جلب وتخم ریزی مگسهاست رشد تخم ولارو مگسها در توده زباله به میزان مواد غذایی ودرجه حرارت زباله بستگی دارد . درشرایط ودرجه حرارت مناسب 7 الی8 روز زمان جهت رشد تخم تا مرحله مگس بالغ لازم است بنابراین لازم است مدت ماندن زباله در مرحله جمع آوری وحمل ونقل کمتراز این مدت باشد . دفع غیربهداشتی زباله موجب افزایش حشرات ودرنتیجه انتقال وانتشاربیماریهای مختلف میشود.حشراتی نظیر مگس ،سوسک و پشه خاکی به سرعت جلب مواد زاید شده ودر آن تکثیروپرورش می یابند.

وجود غذای کافی در لابه لای زباله ها زمینه را برای رشد وتکثیر بیش از حد حشرات و جانوران موذی مانند مگس، سوسک، موش وگربه وسگهای ولگرد مهیا  می کند. استفاده از ظروف درب دار جهت نگهداری و جمع آوری زباله در منزل و هنگام انتقال ونیز بهداشتی نمودن محل دفع زباله میتواند حدود 90% از تولید مگس جلوگیری نماید. خطرات ناشی از مگس برکسی پوشیده نیست مگس اصولاً در مکانهای آلوده و توده زباله زندگی میکند ودرقسمتهای مرطوب تخم ریزی کرده واز مواد فاسد تغذیه می نماید بیش از یکصد نوع عامل بیماریزا از بدن مگس خانگی جداشده است. مگسها با نشستن بر روی زباله، مدفوع وکثافات، میکروبهای مختلف را بوسیله موهای چسبنده و مژکهای فراوان خود جذب واز طریق تماس مستقیم با بدن انسان ویا مواد غذایی مورد مصرف انسان آنها را منتقل می کنند که موجب بروز انواع بیماریها درانسان میشود. مگسها از طریق تماس موههای بدن با مدفوع ، استفراغ وهمچنین توسط ضمائم دهانی خود با ظروف غذا و مواد غذایی باعث انتقال مکانیکی عوامل بیماریزا به انسان میشود. انتقال عوامل بیماریزایبیماریهای نظیر فلج اطفال، تراخم، انواع هپاتیت بیماریزا، حصبه، وبا، شبه حصبه، سیاه زخم، اسهال آمیبی و.... گزارش شده است. بسیاری از امراض مثل اسهالهای آمیبی وباسیلی، سل، جزام و طاعون بوسیله مگس شایع میشود.

بیش از100نوع عامل بیماریزا ازبدن مگس جداشده است.جمع آوری ودفن بهداشتی مواد زاید جامد مناسب ترین ورضایت بخش ترین راه جلوگیری از پرورش  مگس است وتا 90% درکاهش این حشره مؤثراست.

      نکات مهم واساسی مدیریت جمع آوری ودفع زباله:

1)    فرهنگ سازی وارج نهادن به شغل رفتگری

2)    تولیدزباله کمتر

3)    بهینه سازی تکنولوژی جمع آوری وحمل ونقل

(1) سوزاندن زباله بدلیل آلاینده بودن آن  توسط وزارت بهداشت توصیه نمیشود

4)    بهینه سازی تکنولوژی دفع زباله اعم ازدفن، کودسازی، سوزاندن وسایرروشها.

5)    توجه خاص به امربازیافت زباله بویژه جداسازی ازمبداء تولیدبه عنوان یک اصل کلی

6)     آموزش بهداشت وبالابردن سطح آگاهی مردم،مسؤلان ودست اندرکاران این رشته.

7)    کنترل فضولات روستائی درارتباط با تهیه کود وتولید انرژی درجوامع مختلف با توجه به ضوابط بهداشتی آن.

8)    برنامه ریزی ویژه درزمینه جمع آوری ودفع موادزائد صنعتی بویژه زباله های سمی وخطرناک.

بهترین روش برای حذف ضایعات جامد و یا استفاده ازبهینه آن ها تهیه کمپوست است که توسط میکروارگانیسم های مختلف در حضور رطوبت و گرمادر شرایط هوازی صورت می گیرد. با حجم بسیار زیاد پسماندهادر شهرهای بزرگ ، روش کمپوست مقرون به صرفه خواهد بود. در کشورهای مختلف از روش های گازی کردن و پیرولیز جهت تبدیل ضایعات جامد به گاز استفاده شده است. گاز ایجاد شده در ژنراتورها و توربین های بخار نهایتاً به برق تبدیل شده و مورد استفاده قرار گرفته است. پس ماندهای آشپزخانه منبع مناسبی برای تولید بیوگاز هستند. بیوگاز حاصل می تواند جایگزین سوخت های فسیلی آشپزخانه گردد.

گازهای حاصل ازپسماند

بعضی از موادی که طی فرآیند تجزیه بدست می آیند،گازها هستند. مقادیر زیادی از فضولات خانگی در چاله های بزرگ زباله در اطراف شهرهاریخته می شوند. وقتی زباله ها تجزیه می گردد، گازهای مختلفی از آن بدست می آید. اصلی ترین گازهایی که از زباله های پوسیده بدست می آید شامل، دی اکسید کربن،هیدروژن، متان، نیتروژن و اکسیژن می باشند .

بیوگاز

تمام اجساد حیوانات و گیاهان پوسیده می شود. به عنوان مثال در مناطق باتلاقی گیاهان خشک شده در آب می افتند و همانطور که رفته رفته می پوسند، از خود گازی متصاعد می کنند. دانشمندان این گاز را بیوگاز نامیده اند. بیوگاز از زباله، فاضلاب و کود نیز بوجود می آید.

تولید بیوگاز

متان با ارزش

بیوگاز منبع با ارزشی از انرژی است که اغلب به هدر می رود. هنگامی که مواد می پوسند بیوگاز با دی اکسید کربن ترکیب شده و گازی به نام متان را تشکیل می دهد. مقدار زیاد متان خطرناک می باشد. جرقه کوچکی نزدیک این گاز می تواند باعث انفجاری شود. اما اگر متان با ایمنی کامل جمع شده و به درستی ذخیره گردد، می تواند منبع مهمی از انرژی باشد.